Brabant Herinnert bracht met een breed scala aan projecten, samenwerkingen en lokale initiatieven de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in verbinding met het heden. Persoonlijke verhalen vormden de basis, maar altijd met oog voor actuele thema’s, nieuwe perspectieven en betrokkenheid van jongere generaties.

Het veelzijdige programma sloeg bruggen tussen herdenken, vieren en reflecteren – en nodigde het publiek uit niet alleen te luisteren, maar ook actief mee te doen. Zo liet Brabant Herinnert zien dat vrijheid niet alleen iets van toen is, maar steeds opnieuw betekenis krijgt in het nu én in de toekomst.

Vervolg op tournee
De productie kreeg lovende reacties, brede media-aandacht en werd veel gedeeld via de kanalen van Brabant Herinnert en partners. De voorstelling is na de opening doorontwikkeld tot zaalversie, met ruimte voor lokale verhalen per speelplek. De tournee vindt plaats in 2026, met een mogelijke afsluiter op de oorspronkelijke locatie in Meierijstad. Achter de Horizon vormt zo niet alleen een betekenisvolle start van 80 jaar vrijheid, maar ook een vernieuwende en blijvende manier van herinneren.

Samen vrijheid dragen
In een krachtig slotritueel onthulden de jongeren samen met internationale gasten het woord TOGETHER, symbool voor gedeelde vrijheid en collectieve verantwoordelijkheid.

De première werd bijgewoond door circa 600 bezoekers, waaronder de ambassadeur van de Verenigde Staten, vertegenwoordigers van vijf andere ambassades, de Commissaris van de Koning, veteranen, beleidsmakers en inwoners van Meierijstad. De première werd daarmee een groot succes.

Met de locatievoorstelling Achter de Horizon op 13 september 2024 gaf Brabant Herinnert de aftrap voor het programmajaar 80 jaar vrijheid. Op de Vlagheide in Meierijstad – een historische dropzone van Operatie Market Garden – werd vrijheid op indringende wijze verbeeld. Geen statisch herdenken, maar een gelaagde theatervoorstelling waarin jonge acteurs uit de regio verschillende perspectieven op vrijheid vertolkten – van de bevrijder tot de twijfelende jongere van nu.

De voorstelling werd geregisseerd door Luca Stappers, met spelregie van Lenneke Maas, tekst van Marcel Lenssen en speciaal gecomponeerde muziek van Erwin Steijlen, live uitgevoerd door de 101st Airborne Division Band. Achter de Horizon werd mede mogelijk gemaakt door de steun van vfonds, het Cultuurfonds, de provincie Noord-Brabant, het Rabobank Coöperatiefonds en de gemeente Meierijstad.

Via een brede campagne werden 374 brieven verzameld, waarvan een selectie werd overgedragen aan acht jonge kunstenaars uit Brabant – waaronder Jasja Renne, Hosna Safa en Nick Waelbers. Zij verwerkten de brieven tot artistieke performances en monologen die live werden voorgedragen tijdens het Bevrijdingsfestival in Den Bosch, en uitgebracht als podcastreeks die inmiddels al 900 keer volledig is beluisterd.

De Vrijheidsmonologen waren opgezet volgens het zogenoemde hamburgermodel: een opbouw in drie fasen waarin 5 mei 2024 als landelijke start fungeerde, gevolgd door de Brabantse bevrijdingsmomenten in september en oktober, met als afsluiting 5 mei 2025. Het project verbond deze momenten inhoudelijk en visueel met elkaar, en bracht op eigentijdse manier verdieping in het vrijheidsverhaal van Brabant.

De Vrijheidsmonologen vormden het verbindende element tussen tientallen vrijheidsmaaltijden, lokale herdenkingen en vieringen in Brabant in het jaar van 80 jaar vrijheid. Het project had als doel jongeren te betrekken bij het thema vrijheid, hen aan te zetten tot reflectie en hun stem te laten horen via het schrijven van een persoonlijke brief: Wat betekent vrijheid voor jou?

accounts bereikt via organische posts van o.a. Stichting Doeliefde, Brabant Herinnert en Studio Herinner

De campagne werd versterkt door een reizende expositie (in Tilburg, Breda, Oisterwijk en Eindhoven), briefacties op middelbare scholen en aanwezigheid bij vrijheidsmaaltijden en events. Zo ontstond, in samenwerking met Bevrijdingsfestival Brabant, Brabant Herinnert en Stichting Doeliefde, een breed gedragen project waarin vrijheid werd gedeeld, verbeeld én gevoeld.

Samenwerking
Het Vrijheidspad was een initiatief van Gelderland Vrijheid en Brabant Herinnert, in samenwerking met provincie Limburg, Liberation Garden en gemeente Leopoldsburg in België, de deelnemende Brabantse en Gelderse gemeenten, de Commonwealth War Graves Commission (CWGC), het Nationaal Comité 4 & 5 mei, Wandelvereniging OLAT, de Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN) en Liberation Route Europe. Deze brede samenwerking vormde de basis voor het succes en de impact van het project.

Het project Vrijheidspad vormde een indrukwekkende herdenkingsestafette van 330 kilometer, waarin deelnemers van 10 t/m 20 september 2024 wandelend de route van Operatie Market Garden volgden – van het Belgische Leopoldsburg tot de John Frostbrug in Arnhem. De tocht, verdeeld over 22 etappes in 11 dagen, liep dwars door vier provincies en 24 gemeenten. Onderweg werden op markante plekken persoonlijke verhalen gedeeld over oorlog, verzet, onderduiken en bevrijding. Deze verhalen – gedragen door wandelaars, vrijwilligers, lokale partners en overheden – gaven inhoud aan het grotere verhaal van vrijheid, haar kwetsbaarheid én blijvende relevantie.

TussenTijd vormde daarmee niet alleen een artistiek gelaagde productie, maar ook een verbindend project tussen provincies: met spelers, publiek en partners uit zowel Noord-Brabant als Zuid-Holland werd een brug geslagen tussen gedeeld verleden en gezamenlijke toekomst. De voorstelling maakte deel uit van het landelijke programma van Theater na de Dam en werd uitgelicht in hun officiële aftermovie. Regionale media, waaronder RTV Dordrecht, besteedden ruim aandacht aan het project.

Op uitnodiging van het Biesbosch Museumeiland werd de voorstelling hernomen tijdens hun jubileumweekend in november 2024. TussenTijd blijft op het repertoire van ToBe Dordrecht, met plannen voor verdere uitbouw naar omliggende gemeenten en nieuwe generaties jongeren.

TussenTijd was een krachtig locatietheaterproject dat het verhaal van de liniecrossers in de Biesbosch tijdens de winter van 1944/45 op indringende wijze tot leven bracht. De voorstelling werd op 4 en 5 mei 2024 vijf keer opgevoerd op het Biesbosch Museumeiland, met in totaal circa 300 bezoekers. Het stuk werd ontwikkeld door ToBe Dordrecht en Artifex in samenwerking met Theater na de Dam. Het stuk werd gespeeld door jongeren uit de regio. De voorstellingen vonden plaats in de open lucht, bij het acht meter hoge kunstwerk waiting for it to end… van de Palestijns-Libanese kunstenaar Alaa Minawi. Verleden en heden vonden elkaar op deze plek, waar jongeren het verleden invoelbaar maakten met hun eigen stem.

Door de samenwerking met VisitBrabant Routebureau en Liberation Route Europe zijn de routes opgenomen in het Brabantse knooppuntensysteem, met herkenbare bewegwijzering. De belangstelling is groot: duizenden mensen bezochten de routepagina’s en honderden routekaarten zijn verkocht. Ook regionale en landelijke media besteedden ruim aandacht aan deze bijzondere belevingsroutes.

In het kader van 80 jaar vrijheid zijn drie nieuwe fiets- en wandelroutes ontwikkeld: de Canadese wandelroute, de Poolse fietsroute en de Timberwolves fietsroute. Deze routes maken onderdeel uit van de Liberation Route Brabant en markeren plekken in de provincie die verbonden zijn aan de bevrijding tijdens de Tweede Wereldoorlog.