"Wat betekenen herinneringen aan (on)vrijheid voor jou?"

In een tijd waarin de laatste ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog steeds schaarser worden, pakt Studio Herinner het stokje op. Met Studio Herinner hebben jongeren hun eigen stem laten horen over herinneringen aan oorlog, vrijheid en onvrijheid. Niet door terug te kijken vanuit de geschiedenis, maar door het erfgoed van de Tweede Wereldoorlog te verbinden met hun eigen perspectief. Wat betekenden herinneringen aan (on)vrijheid voor hen? In gesprek met elkaar, kunstenaars en betrokkenen hebben zij vorm gegeven aan hun verhalen. Zo is er ruimte ontstaan voor een eigentijdse invulling van herdenken, herinneren en vieren door en voor jongeren.

Tussen mei en september 2025 ging Studio Herinner overal in Brabant het gesprek aan met jongeren in de leeftijd van 16-25 jaar. Zij zochten de jongeren op en gingen o.a. naar scholen, festivals en herdenkingslocaties, van Paaspop en het bevrijdingsfestival Brabant tot het Hornemann Huis in Eindhoven en de KMA in Breda. Zij stelden de simpele vraag over wat herinneringen aan (on)vrijheid voor de jongeren betekent en gingen hierover met ze en met elkaar in gesprek.

De gestelde vraag bracht waardevolle gesprekken op gang, waarbij jongeren hun persoonlijke, familiale of maatschappelijke verbinding met vrijheid en (onvrijheid) deelden.

Deze bijzondere gesprekken zijn vastgelegd en via Instagram en TikTok vonden deze verhalen een nieuw publiek. Met video’s, quotes en korte portretten creëerde Studio Herinner een online platform voor en door jongeren. De samenwerking met Afdeling Cultuur zorgde voor een krachtige campagne. Jongeren spraken jongeren aan en lieten zo een breed publiek kennismaken met de gelaagdheid van herinneren en herinneringen aan (on)vrijheid.

Een selectie van deze verhalen kreeg een plek in de kunstinstallatie Het Geheugen, maar leefde ook online voort in video, tekst en geluid. Zo is iedere ontmoeting meer geworden dan slechts een momentopname. Het zijn herinneringen in beweging.

In zes afleveringen verkent de podcastserie van Studio Herinner het centrale thema: hoe herinneren we (on)vrijheid vandaag de dag? En wat betekent dat voor onze toekomst?

Jongeren gingen in gesprek met kunstenaars, historici en ervaringsdeskundigen. De serie is gelanceerd op Spotify, YouTube en Apple Podcasts en werd via online campagnes onder de aandacht gebracht. De afleveringen behandelden thema’s als:

Wat woorden soms niet zeggen, kan beeld wel tonen. Daarom ontwikkelden we in samenwerking met kunstenaarscollectief YAFF vier workshops. Onder leiding van jonge makers zoals Hemaseh Manawi Rad, Vincent Zanni en Lara Bongard gingen jongeren aan de slag met kunst.

Via ‘makend denken’ gaven ze vorm aan hun antwoord op de centrale vraag. De resultaten: vier unieke, participatieve kunstwerken. De workshops zijn vastgelegd in korte documentaires. De kunstwerken en de documentaires zijn beide ook onderdeel geworden van de kunstinstallatie Het Geheugen.

Van 3 tot en met 25 mei 2025 vormde het StadsBalkon van de LocHal in Tilburg het decor van Het Geheugen. Geen klassieke tentoonstelling, maar een associatieve ruimte waar verhalen, geluiden, beelden en kunstwerken door elkaar stroomden.

Onder curatorschap van YAFF werden herinneringen tastbaar: niet-lineair, niet-hiërarchisch – precies zoals herinneringen zelf werken. Bezoekers bewogen langs panelen, luisterden naar flarden van gesprekken, en raakten in gesprek met elkaar. De installatie werkte. Het raakte. Via ansichtkaarten, gesprekken en spontane ontmoetingen bleek tijdens de opening hoezeer Het Geheugen uitnodigde tot reflectie over het verleden én over de rol van jongeren in het bewaren en doorgeven daarvan.